| Ēfarė ėshtė Open Source
Ruaje nė Facebook!
Posto nė FaceBook
Njė program kompjuterik i lirė (i quajtur edhe program Me kodė tė Hapur, ang. Open Source) ėshtė njė program kompjuterik me njė licencė qė i lejon tė gjithėve lirshėm ta pėrdorin, studiojnė, modifikojnė, apo ta rishpėrndajnė; pėr karakteristikat e tij, i kundėrvihet programi i licencuar.
Karakteristika
Fjala i lirė, nuk do tė thotė qė mund tė pėrdoret programi kompjuterik i lirė nė mėnyrė tė paligjshme: njė program kompjuterik i lirė ėshtė, sidoqoftė, i nėnshkruar njė licencė pėrdorimi, ndryshe nga ai Public Domain (domen publik).
Emėrimi
Emri u pėrdor pėr herė tė parė nga Richard Stallman dhe Free Software Foundation (sq. Themelimi i Programit kompjuterik tė Lirė) nė fillimet e viteve 1980.
FSF-ja rakomandon pėrdorimin e "free software" (program kompjuterik i lirė) sesa "open source software" (porgram kompjuterik me kodė tė hapur) sepse ky term i referohet pėr gjėra teknike dhe nuk jep idenė e lirisė siē duhet
Open Source (lexo Oupėn Sors) apo burimi i hapur ėshtė njė projekt i lirė qė ka adhurues tė shumtė, zhvilluesish tė kodeve tė veglave informatike, dhe njė licencė pėr software, software me kodė tė hapur pas tė drejta autori, qė mund tė shikohet ose tė modifikohet nga kushdo.
Funksionimi i kėtij projekti ėshtė i thjeshtė dhe praktik, zhvilluesit marrin dhe japin, njohuri mbi domenet (kodifikimet) nė gjuhė programuese tė ndryshme pa kompensime. Siē e thotė edhe vetė fjala pėrkufizimi i burimit tė hapur (Open Source Definition), bėhet fjalė pėr pėrkufizime nė domene tė shkruara nė gjuhė tė ndryshme, kėto pėrkufizime janė tė hapura dhe tė lira pėr pėrdorim tė gjerė dhe zhvillim tė mėtutjeshėm. Cilido pėrdorues apo lexues i kėtyre pėrkufizimeve mund tė shohė, pėrmirėsojė apo ndryshojė individualisht pėrkufizimin nga burimi ku e ka marrė. Duhet thėnė qė ndryshimet e bėra, kanė vlerė vetėm pėr pėrkufizimet individuale tė cilat nėse janė tė mira pėrdoren si burim pėr pėrkufizime e pėrmirėsime tė mėtejshme.
Vegla tė pėrpiluara nga pėrkufizime tė tilla dhe vetė pėrkufizimet copa-copa, kryesisht mund tė gjenden nga pėrdoruesit e sistemit operativ Linux, qė njėherit janė edhe nxitėsit kryesorė tė kėtij projekti qė nė internet ka krijuar njė rrjetė tė zhvilluesve urrejtės tė pėrfitimeve nga dituria. Si do qė tė jetė kjo rrjetė e tyre shpesh nxitet edhe nga komercialistėt me qėllime pėrfitimi tė njohurive e veglave tė reja informatike.
|
