| Kesulekuqja" sipas Charles Perrault (1697)
Na ishte sec na ishte, ne nje fshat ndodheshe nje vajze me e bukur qe nje mund te mendoje. Mamaja e saj e adhuronte. Gjyshja e adhuronte me shume dhe i kishte bere nje kapele te kuqe per ate. Kjo kapele i shkonte aq shume qe kudo ajo shkonte i therisnin "kesulekuqja."
Nje dite mamaja e saj i pergatitit nje embelsire dhe i tha: " Dua te shkosh ne gjyshja dhe shiko si vete, se kohet e fundit ka qene e semure. shpjeri keto embelisira dhe keta gjalpe." Kesulekuqja u nis menjehere per ne shtepine e ghyshes qe ndodheshe ne nje ane te fashatit tjeter.
Kur ajo po ikte rruges ne pyll, ajo u takua me Komshiun te Vjeter Ujkun, qe deshte ta hante ne ate minute. Por ay nuk u mund dot se ne pyll ndodheshin zdruktare duke punuar.
Ay e pyeti Kesulekuqen ku po vinte. Femija e varfer, qe nuk e dinte qe ishte e rrezikshme te ndalonte dhe te degjonte ujqerit, u pergjigj: "Po vete te shoh gjyshen, dhe kam mare ti shpije ca embelsira dhe gjalpe te derguar nga mamaja."
"A jeton shume larg ajo " e pyeti Ujku.
"Oh, Po" tha Kesulekuqja "ajo jeton larg tutje atij mullirit dhe shpija e saj eshte e para ne fshat."
"mire, mire" tha Ujku "Edhe une mendoj te vete dhe ta shikoj ate ghyshen. une do marr kete rruge kurse ti merr ate rruge dhe do shikojme kush do mberrije me shpejt i pari."
Ujku vrapoi me sa kishte fuqi ne rrugen me te shkurte se Kesulekuqja, kurse vajza vazhdoi rrugen me te gjate. Ajo kalovi mire duke mbledhur lajthi, ndjekur fluturat dhe duke mbledhur tufa me lule.
Ujku arriti ne shtepine e gjyshes dhe e hengri ghyshen. Kur Kesulekuqja arriti ne shtepi, gjyshja ju duk ndryshe dhe ajo fillon ta pyese:
"Gjyshe" ajo thote "pse ke shume shpatulla te medhaja"
"te te perqafoj me mire, femija time"
"Gjyshe, sa kembe te medha ke"
"Qe te vrapoj me mire, femija time"
"Ghyshe, sa veshe te medhenj ke"
"Qe te te degjoj me mire, femija time"
"Gjyshe sa sy te medhenj qe ke"
"Qe te shoh me mire, femija time"
"Gjyshe sa dhembe te medhenj qe ke"
"Qe te te ha ty me mire"
Me keto fjale Ujku u hodh dhe e hengri Kesulekuqen.
Morali
Prej kesaj prralle nje meson qe femijet,
Sidomos vajzat e vogla
te bukura, te rritura mire dhe xhentile
E kane gabim te degjojne
cdo njeri
Dhe nuk eshte e cuditshme aspak
Nese Ujku i ha me ne fund ato.
Une them nje ujk,
por jo gjithe ujqit
jane njelloj
Disa jane te mrekullushme,
jo acaruse, jo te keqe, ose te inatosur
Por te bute, dashur, dhe xhentile.
Duke i ndjekur vajzat e reja
drejt ne shtepine e tyre, ne dhomat e tyre.
Por shiko neqofse ti ske mesuar qe ujqet me te bute
jane me te rrezikshmit nga te gjithe.
Mbreti me Dyzete Dhoma
Na ishte sec na ishte, njehre na ndodheshe nje Mbret shume i pasur qe kishte dyzete dhoma. Kur ay u martua i tha te shoqes: "hap ke dhome te duash, por kur te vesh ne dhoma e dyzete je e abonuar ta hapesh.
"Mire i tha ajo." Pasi Mbreti iken, gruaja e tij nga kurioziteti fillon te hape dhomat nje nga nje. Kur ajo arrin ne dhomen e dyzete i kujtohen fjalet e te shoqit qe te mos e hapte ate dhoma, mirpo nga kurioziteti i madh ajo nuk shmanaget dhe e hap deren edhe pse Mbreti, i shoqi i saj i tha jo.
Kur ajo e hapi aty gjeti trupa te pajete femre edhe me tutje ishte nje djal sakat. Nga tmerrimi ajo provovi ta mbyllte deren menjehre por u ndalua nga zeri i djalit sakat qe ndodheshe brenda ne dhome. Ay i tha: "kur ti ta mbyllesh deren mbetet nje shenje e zeze ne dore dhe Mbreti do e kuptoje qe ti e ke hapur dhe do perfundosh si keto ish-bashkshortet e tija te cilat i ka ekzekutuar nga mosbindja per te mos e hapur kete dhome."
Bashke gruaje e Mbretit dhe djali sakat menduan per nje plan qe asgje e keqe te mos i ndodhte gruas dhe menduan qe neqfose e vrasin Mbretin, ata te dy do jetojne te lumtur sepse rane ne dashuri.
Kur Mbreti ariti nga visita e largte ay e pyeti gruan sic e kishte zakon me te gjitha ish-bashkshortet e tij, duke e pyetur: "A e ke hapur dhomen e dyzete."
"Jo" i thote ajo. Dhe vene te dy bashke ta shikojne dhomen dhe shenjen por Mbreti nuk gjeti asgje, dhe kjo gje i pelqevi. Mirpo ne ato momente djali sakat e vravi Mbretin dhe gruaja e Mbretit jetovi ne shtepine e tij te lumtur me djalin sakat.
Qyfyret e Nastradinit
Tenxherja"
A keni degjuar cfare BERI Nastradini? Nje dite Nastradini vajti ne komshija ti mirte borxh nje tenxhere te madhe per te gatuar, dhe te nesmen ja kethevi komshiut brenda me nje tenxhere te vogel. Komshoiu i tha : " cfare eshte kjo tenxherja e vogel brenda tenxheres time"?
Nastradini tha: "tenxherja ishte e rende, dhe lindi." Komshiut ju be qefi dhe i mbajti te dyja.
Pak dite me vone, Nastradini vete prap ne shpine e komshiut ti kerkoje tenxheren por kete rradhe nuk ja kethen prap. Pas disa ditesh komshija i vjen ne shtepi dhe i thote cu be me tenxheren.
Nastradini i thote : "oh, ngordhi"
Komshija tha : "si ka mundesi te ngordh tenxherja"?
Hodja Nastradin u pergjigj " nese tenxherja lind, edhe vdes".
---------------------------------------------------------------------------------------------
"Vezet e Gomarit"
Nastradini ishte ne pazar nje dite dhe nje burre i shiti disa imonike dhe i tha qe ishin veze gomari. Nastradini pagovi shume leke per ato, por deshte nje gomarke te vogel. Gjate rruges ne shtepi, sic po ikte poshte nje tatepjete u rrokullis dhe imoniket zune ne gurr dhe u cane. Poshte nje gurri ishte nje lepurush duke fjetur dhe kur imoniku ra mbi te ay u largua. Nastradini vrapovi ne shtepi dhe i tha gruas, " Kam blere veze gomari, kam blere veze gomari," Kur e shoqja deshte ti shikonte Nastradni i tha: "vezet u thyen dhe gomarka me iku."
Perralle e Lashte Romane
Ceres Dhe Proserpina
Ne fillim te Kohes, ishin tre Zote qe shin vellezer: Jupiter, Neptune and Pluto. Ata vendosen ta ndanin Boten dhe cdo njeri prej tyre te udheheqte nje pjese.
Jupiter zgjodhiToken, kurse Neptune mori Detin. Dhe per Pluto, i mbeti Toke e te Vdekurve (Hell).
Pluto deshte te martoeshe dhe erdhi ne vellai Jupiter per keshilla dhe mendime. Pa pyetur Prosperinen, vellezerit vendosen qe ajo do ishte gruaja e Plutos sepse bente nuse te mire, dhe bene plane si mund ta fitoje Pluto zemren e saj.
Prosperina ishte bukuria e vogel e vajzes Ceres, Mbreteresha/Zonja e Bujqerise dhe si mamja edhe ajo deshte gjerat jeshile te Tokes.
Nje dite, Prosperina ishte duke mbledhur lule ne nje lendine afer nje liqeni. duke mbledhur lule--toke u mbush plot me to, sikur skishte fund, plot lule kudo.
Nuk ishte aksident. Keto lule nuk ishte nga puna e te jemes, Ceres. Perkundrazi ato lule pa fund ishin mbjelle nga Jupiter qe te largonte Prosperinen nga Ceres, qe ishte duke punuar ne fushat me grure dhe fasule qe njerzit ishin te lidhur per ushqim.
Duke shkulur lule ne toke, pak nga pak Prosperina ju afrua nje lule qe poshte saj toka ishte e care ne mes dhe poshte ishte Bote e te vdekurve (hell). Duke mbledhur nje lule te bardhe--ajo lule u fishk dhe dhe toka shkund dhe nga poshte tokes doli Pluto me nje karroce me kater kuaj te zinj.
Ne minute ajo u rrembye nga Plutos krahet e fuqishem gjate kohes qe karroca rrethovi liqenin.
Cyne ( a nymph=9-13 vjec femer)qe jetonte ne ate liqen pa cfare ndodhi. Edhe pse Cyne ja kishte friken fuqise te Plutos ajo guzovi te ndalonte kuajte dhe karocen e Plutos.
"Stop" thirri ajo. "Nuk mund ta besh kete gje! Nuk e di ti qe nuk mund te forcosh nje grua qe te te doje ty? Ps enuk di ti si te genjesh nje grua me fjale dhe dhurata dhe Sjellje?"
Por Pluto as qe i ngadalesovi karrocen. Ay nxorri nje shkop dhe trasnferovi Cyane ne Burim qe rridhte nga cepi i lendine deri ne liqeni. Dhe Pluto u zhduk me Proserpinen dhe karrocen e tij duke lene prapa vetem (echoed) ulerimet e Proserpines per ndihme.
Larg tutje lendinave,ulerime e saj (Proserpines) arriten ne veshet e Ceres ( te jemes te saj). Zoteria ndalovi nje moment dhe vrapovi gjate zerit.
Por ajo gjeti vetem lule te keputuara sic i kishin rrene nga dora e cupes te saj pasi Pluto e grabiti.
Ceres vinte verdalle vendit duke therritur emrin e Prosperinens por nuk mori asnjhere pergjige. Me se fundi ajo fillovi te ikte afer liqenit duke thirrur emrine prosperines dhe duke qare me friken e nje mamaje per humbjen e femijes te saj.
Afer bregut te liqenit Cyane e degjovi Ceres dhe shume deshte ti pergjigjeshe por tashme ajo ishte vetem nje pike uji ne liqen. Cyane papritmas ju kujtua se Proserpina i kishte rene ripi i belit ne liqen dhe me forcen e saj ajo e solli afer duarve te Ceres.
Kur Ceres e pa ripin e te bijes thithur ne uja ajo e kuptovi qe Pluto e kishte shpene ne Boten e Poshtme (Hellin). Dhe menjehre Ceres vrapovi per ndihme ne Pohebes qe me karrocene tij fluturonte deri ne dielli.
Ceres ju lut Phoebes nese ai do e kete pare cfare ndodhi me cupen e saj. Ay i thote qe cdo gje eshte ne regull, Prosperina do behet mbreteresha e Tokes te poshtme/Hellit me Pluton, dhe do jete ne duart te mire.
Ceres u cudit dhe tha: " si mund te jete nje njeri ne duart te mire kur ay njeri u grabit kunder dehsires te saj"
Phoebes ju pergjigj: " ishte dehsira e Jupiter," "pluto deshte nje grua dhe Jupiter zgjovi Prosperinen" vazhdovi ay.
Ceres qendrovi nje moment ne heshtje dhe pasaj u nevrikos tepert the fillovi te berrtiste : " Athere mbarova me Jupiter, ashtu edhe me Olympus" " sdu te ngaterrohem me asnje Zote qe ben keqesira te ketilla abrupte"
Si perfundim, Ceres u kethyen ne Toke, por ajo nuk dukeshe e forte dhe e bukur Zoteri sic ishte me pare. Perkundrazi ajo u kethye ne nje grua plake dhe visitonte vende te ndrushme dhe duke menduar cupen e saj dhe dukej e merzitur.
Asnjehre ajo nuk prodhovi bime ne lendina/fusha, as lulet scelin as edhe frutat nuk piqeshin neper peme. Edhe toka tamam si Zoteria u shendrua ne ngjyre kafe, e thate dhe e thjeshte si Ceres qe dikur me pare punonte ne ato.
Me ne fund, Ceres erdhi ne nje qyete Eleusis, Atje Ceres u ul nen nje peme ulliri afer nje fshati me koke te mbuluarm me nje vello.
Per gjith ata qe kaluan, ajo u duk nje grua plake qe kishte humbur gjithcka.
Pastaj: Ceres qan per femijen e saj te humbur.
|
