Si kurohet nė kushtet e shtėpisė ataku kardiak

Si kurohet nė kushtet e shtėpisė ataku kardiak

Zemra ėshtė e mbėshtjellė me 3 arterie, tė cilat bėjnė tė mundur furnizimin e saj me gjak dhe oksigjen. Nėse njė trombozė gjaku zhvillohet nė njė nga kėto arterie, furnizimi me gjak nė muskujt e kėsaj pjese tė zemrės do tė ndalojė, kjo ėshtė e njohur si ataku nė zemėr. Nė tė shumtėn e rasteve, ataku i zemrės shkakton dhimbje tė vazhdueshme tė kraharorit. Pjesa e muskulit, e cila nuk furnizohet totalisht me gjak apo oksigjen pushon sė funksionuari nė mėnyrėn e duhur nėse tromboza e gjakut nuk shpėrndahet me shpejtėsi. Kjo sėmundje shfaqet tek njerėzit mbi moshėn 20-vjeēare. Meshkujt janė gjinia mė e prekur.

Simptomat
Dhimbje e kraharorit kryesisht nė pjesėn e majtė tė tij.
Pėrhapje e dhimbjes nė krahun e majtė. Dhimbja mund tė pėrhapėt gjithashtu dhe nė dorė, vesh ose nė krahun e djathtė dhe gjithashtu nė stomak. Vėshtirėsi nė frymėmarrje me ose pa dhimbje si dhe marrje mendjeje ose tė fikėt e shoqėruar me dhimbje. Nėse ndjeni dhimbje tė vazhdueshme tė kraharorit apo nėse ndonjė nga simptomat e mėsipėrme ndodhin papritur, mund tė jetė shfaqur kjo sėmundje. Nėse ju keni dyshime pėr atakun nė zemėr, duhet tė pini menjėherė njė aspirinė, pasi ajo do t’u qetėsojė pak dhimbjen deri nė mbėrritjen nė spital, por pa ju kapur paniku, pasi kjo do tė mund tė pėrkeqėsonte gjendjen tuaj.

Kurimi
Nė fillim pihet njė aspirinė, tabletė 300 mg, nėse nuk ėshtė pirė mė pėrpara nga vetė pacienti. Aspirina ndalon pllakėzat e gjakut (qeliza tė vogla tė gjakut) tė ngjiten me njėra-tjetrėn nė trombozė. Mjekimi pėr shpėrndarjen e trombozės ėshtė forma e parė e rekomandueshme nga mjeku, e futur drejtpėrdrejt nė venėn e krahut. Njė formė tjetėr kurimi ėshtė edhe pėrhapja e menjėhershme e venave tė fshehura, duke pėrdorur aerostat (balonė), e cila kryhet tek ata pacientė qė kanė tension tė ulėt tė gjakut. Identifikimi i shpejtė i sėmundjes bėn tė mundur kurimin mė tė shpejt dhe me mė shumė rezultat.

Mjekimet e mėvonshme
Aspirinė
Aspirina rekomandohet tek tė gjithė pacientėt, pėrveē atyre konsumimi i tė cilėve u shkakton efekte tė rėnda anėsore. Ajo bėn tė mundur hollimin e gjakut dhe parandalimin e pėrparimit tė sėmundjes. Pacientėt duhet tė pinė aspirinėn gjatė gjithė jetės sė tyre.
Kalciumi
Bllokuesit e kalciumit ulin tensionin e muskujve tė gjakut nė arterie, duke i shpėrndarė dhe mundėsojnė nė kėtė mėnyrė njė rrjedhje mė tė madhe tė gjakut. Kalciumi gjithashtu qetėson muskujt e zemrės dhe pakėson nevojėn pėr oksigjen.

Pasojat fizike
Nėse jeni prekur nga sėmundje e atakut nė zemėr, njė plagė (scar) do tė zhvillohet nė muskujt e zemrės dhe kjo pjesė e muskulit nuk do tė kryejė funksionin e duhur, pra do tė funksionojė jo mirė. Njė pjesė e mirė muskulit bashkues indesh dhe mekanizmi pompues humbet. Ky dėmtim i zemrės shkakton humbjen e aftėsive fizike tek pacienti. Ndjesia e tė qenit gjithmonė i lodhur dhe i pėrgjumur ėshtė gjithashtu njė pasojė.

Pasojat psikike
Depresioni ėshtė njė nga pasojat mė tė rėnda qė i shkaktohen njė njeriu pasi ai ėshtė prekur nga kjo trombozė, me ndjesinė e tė qenit tė lodhur psikologjikisht. Shumė njerėz tremben se mund tė kenė njė rikthim tė sėmundjes, gjė qė ndikon ndjeshėm mė gjendjen e tyre shpirtėrore.

Kėshilla
1-Bėni 20 minuta ushtrime fizike, tri herė nė javė
2-Bėni njė shėtitje me biēikletė, do tė ndihmojė nė ndalimin e ngritjes sė nivelit tė kolesterolit dhe pakėsimin e rrezikut kardiovaskular.
3- Ndiqni njė dietė tė shėndetshme.
4- Hani vetėm peshk ose pulė dhe evitoni konsumimin e mishit tė kuq.
5-I gjithė ushqimi duhet tė piqet dhe asnjė lloj ushqimi nuk duhet tė skuqet.
6- Pėrdorni sa mė shumė zarzavate dhe fruta nė gatimet tuaja.

Gjysmė ore seks nė tė mirė tė zemrės
Ka rezultuar e saktė shprehja e paraardhėsve se “nuk ka dietė mė tė mirė se sa seksi”. Ushtrimi fizik 30 minuta nė ditė 5 herė nė javė ėshtė kundėrpėrgjigjja mė e mirė pėr shqetėsime kardiake nė pėrgjithėsi. Mesazhi u dėrgohet nė pėrgjithėsi njerėzve qė janė mbi 50 vjeē, qė pėr shkak tė moshės dhe peshės nuk i “kanė mirė punėt” me zemrėn e tyre. Studimi ka treguar se raporti seksual ėshtė njė nga shumė aktivitetet qė shėrben pėr tė vėnė larg zemrėn nga sėmundjet dhe ataku, duke qenė se 20% e goditjeve nė zemėr ndodh tek personat qė nuk kanė njė jetė seksuale shumė ritmike. Sigurisht pėr t’i ardhur nė ndihmė kėsaj mėnyre shumė tė kėnaqshme pėr t’u ruajtur nga kjo dobėsi, duhet njė dietė shumė e mirė, kujdes pėr veten dhe mbi tė gjitha ushtrime fizike.

Vaji i ullirit parandalon atakun nė zemėr
Njė stil mesdhetar i dietės sė lartė tė vajit tė ullirit dhe ushqime tė tjera vajore ėshtė dieta klasike pėr mė se 8 milionė amerikanė qė kanė vuajtur nga ataku nė zemėr dhe kėrkojnė tė evitojnė pėrsėritjen e tij. Njerėzit nė ēfarėdo diete kanė rrezik mė tė lartė pėr tė pasur njė atak tė dytė nė zemėr, njė goditje, apo probleme te tjera me zemrėn krahasuar me persona tė tjerė qė hanė nė mėnyrė tė zakonshme. Mjekėt janė shprehur se zgjidhja mė e mirė pėr tė parandaluar njė tjetėr problem me zemrėn ėshtė konsumimi sa mė i tepėrt i ushqimeve qė shoqėrohen me vaj ulliri. “Duhet tė ndjekim shembullin e mesdhetarėve qė konsumojnė 40% kalori nė ditė, kjo do ta ulte numrin e tė sėmurėve me zemėr”, ėshtė ka pėrfunduar studiuesi Eric Melean.