Kėshilla Shendetsore

Edhe kaēa lufton kancerin


Studimet e reja nė Universitetin e Kalifornisė nė Los Angeles kanė dhėnė njė shpresė tė re nė luftėn kundėr kancerit tė gjirit.



Rezultatet
e shkencėtarėve amerikan kanė treguar se pėrbėrėsit e kaēės janė shumė
efektivė nė luftimin e kancerit tė gjirit, veēanėrisht atij tė varur
nga njė lloj i caktuar i hormoneve.
Pėr kėtė mė meritore ka qenė acidi elagik qė inhibon enzimėn
aromatazė, qė ėshtė pėrgjegjėse pėr shndėrrimin e androgjenit nė
estrogjen.
Kaēa ėshtė mjaft e pasur edhe me antioksidues tė tjerė si
elagitanin, punikalagin dhe punikalin, tė cilėt qė mė herėt kanė qenė
tė njohur si tė shėndetshėm pėr sistemin kardiovaskular.
Nga elagitanina krijohen njė varg substancash tjera bioaktive, siē
janė acidi elagik, acidi galagik, urolitina A dhe urolitina B, prej tė
cilėve mė efektive ėshtė treguar kjo e fundit.
Shkencėtarėt thonė se konsumimi i lėngjeve nga kaēa mund t’i
sigurojnė organizmit deri nė 18 µmol/L tė urolitinės, qė ėshtė gati
katėrfish mė e lartė se sasia qė frenon zhvillimin e qelizave tė
tumorit.

Tė qenit prind kundėr hipertensionit


Hulumtimi
i shkencėtarėve amerikanė pranė Universitetit Brigham Young, sugjeron
se personat tė cilėt kanė fėmijė janė mė pak tė rrezikuar nga
hipertensioni (shtypja e lartė e gjakut).



Nė studim janė
pėrfshirė 198 participantė, tė moshave ndėrmjet 20 dhe 68 vjeē, nga tė
cilėt janė grumbulluar tė dhėna nė lidhje me tensioni arterial tė tyre.
Tė gjithė pjesėmarrėsit nė studim kanė qenė tė martuar, ndėrsa 70 % e tyre kanė pasur fėmijė.
(Duke marrė parasysh faktorėt, si mosha, pesha trupore, aktiviteti
fizik dhe duhanpirja) shkencėtarėt kanė vlerėsuar se prindėrit kanė
shtypje tė gjakut shumė mė afėr vlerave normale, sesa personat tė cilėt
nuk kanė fėmijė..
BeLti
Stafi WebMaster

Ushqimi i shėndetshėm mbron duhanpirėsit


Perimet
e gjelbra, acidi folik dhe konsumimi i tabletave me multi-vitamina,
mund tė mbrojnė duhanpirėsit nga karcinoma e mushkėrisė, bėjnė tė ditur
studimet e reja.



Nė studim kanė marrė pjesė 1100 duhanpirės
aktual dhe persona tė cilėt kanė dirė duhan nė tė kaluarėn, shumica e
tė cilėve kanė qenė femra, ndėrsa rezultatet kanė treguar se lėndėt e
sipėrpėrmendura pengojnė mutacionin gjenetik tė qelizave, e cila pėr
pasojė ka kancerin nė mushkėri.
Mekanizmi i saktė i veprimit ende nuk ėshtė i qartė, dhe
shkencėtarėt thonė se ka nevojė pėr studime shtesė pėr tė qartėsuar
gjithēka nė kėtė drejtim.

Stresi ėshtė nxitės i tumoreve tė ndryshme


Shkencėtarėt kanė zbuluar se stresi i pėrditshėm mund tė jetė nxitės pėr shfaqjen e disa llojeve tė karcinomave.



Cilado
qoftė trauma- emocionale ose psikike- mund tė shėrbejė si urė lidhėse
ndėrmjet mutacioneve tė karcinomės, qė i bashkon ato nė njė kombinim
vdekjeprurės.
Kjo ėshtė e dhėna e parė ‘zyrtare’ qė tregon se gjendja emotive e
njeriut nė shtėpi dhe nė punė, ndikon fuqishėm nė zhvillimin potencial
tė kancerit.
Studimi ėshtė realizuar nga shkencėtarėt pranė Universitetit Yale nė SHBA.

Antidepresivėt nuk reagojnė te shumė njerėz


Miliona
njerėz nuk kanė nevojė tė marrin barna kundėr depresionit, sepse ato
nuk veprojnė nė trurin e tyre- tregon njė studim i ri.



Antidepresivėt,
qė kanė pėr qėllim ngritjen e disponimit, nuk reagojnė te gjysma e
pacientėve, pasi qė nė vend tė ngritjes sė nivelit tė “substancave tė
hareshme” (si serotonina), te kėto raste antidepresivėt i ulin ato.
Shkencėtarėt besojnė se ky studim do tė ndihmojė qė mjekėt tė
kuptojnė mė mirė, se cilėve pacientė t’u japin barna kundėr
depresionit, e cilėve jo.
Njėherit, ky mund tė jetė hapi i parė i krijim tė terapive tė reja,
tė cilat do tė kenė efekt mė tė madh te popullata e pėrgjithshme..
BeLti
Stafi WebMaster

Pagjumėsia- rritje e sheqerit nė gjak


Fėmijėt e
moshave, ndėrmjet 3 dh 6 vjeē, janė dyfish mė tė rrezikuar pėr rritjen
e sheqerit nė gjak nėse flenė mė pak se tetė orė nė ditė- tregon njė
studim i shkencėtarėve kinezė dhe amerikanė.



Niveli i lartė
i vazhdueshėm i sheqerit nė gjak, i paraprin diabetit, ndėrsa sipas
rezultateve tė botuara nė revistėn Archives of Pediatric and Adolescent
Medicine, kjo vėrehet mė shumė te fėmijėt me mungesė gjumi dhe mbipeshė.
Tė dhėnat e grumbulluara nga studimi ku janė pėrfshirė 1.240
pjesėmarrės, kanė treguar se pagjumėsia kishte ndikuar nė rritjen e
nivelit tė sheqerit nė gjak, pavarėsisht nga mosha, gjinia, ushqyerja,
sėmundjet tjera apo aktiviteti fizik i fėmijės.

Vitamina E mbron trurin


Njėra prej formave tė
vitaminės E vepron nė mėnyrė neuroprotektive duke mbrojtur qelizat
nervore pas sulmeve nė tru, bėjnė tė ditur shkencėtarėt e Universitetit
tė Ohio.



Vitamina E paraqitet nė tetė forma, si alfa, beta,
gama dhe delta tokoferol ose tokotrienol, nga tė cilat nutricionistėt
janė pėrqendruar mė shumė nė alfa-tokoferolin (nė Evropė) dhe nė
gama-tokoferolin (nė Amerikė).
Nė fakt, ėshtė alfa-tokotrienoli qė ka treguar njė efekt tė
jashtėzakonshėm nė sistemin nervor, derisa ėshtė pėrdorur te sulmet nė
tru ku ka penguar dėmtimin e mėtejmė tė qelizave nervore.
Qarkullimi i ērregulluar i gjakut nė tru pas sulmeve ēon nė lėshimin
e tepruar tė neurotransmetuesit glutamat. Nė rastet e niveleve tė
rritura tė kėtij tė fundit, enzima cPLA2 lėshon sasi tė tepruara tė
acidit arakidonik, i cili vepron nė mėnyrė neurotoksike.
Alfa-tokotrienol ndėrvepron nė njė shkallė tė kėtij procesi duke
inhibuar aktivizimin e enzimės cPLA2 dhe lirimin e acidit arakidonik nė
tru, duke parandaluar kėshtu dėmtimin e neuroneve deri nė 60%.

Ndikimi i alkoolit te kanceri


Studimi i
realizuar nė Britani tė Madhe, sugjeron se konsumimi i verės qė mban mė
pak se 10% alkool, mund tė zvogėlojė rrezikun e shfaqjes sė disa
llojeve tė karcinomave.



Sipas tė dhėnave tė reja konsumimi
ditor i 250 mililitrave verė qė pėrmban mė pak se 10% alkool, zvogėlon
rrezikun e shfaqjes sė kancerit tė zorrės sė trashė, fytit, ezofagut
dhe gjirit.
Ndėrkohė, sipas rekomandimeve tė deritanishme, brenda ditės meshkujt
nuk guxojnė tė konsumojnė mė shumė se dy njėsi tė pijeve alkoolike,
ndėrsa femrat vetėm njė.
Njėherit thuhet se konsumi i dhjetė gramėve alkool mė tepėr brenda
ditės (diēka mė shumė se njė njėsi) mund tė shtojė rrezikun e shfaqjes
sė kancerit..

Ēaji pėrmirėson vėmendjen


Pėrveē njė pije
ideale pėr dimėr, rekalsuesi, antioksiduesi dhe ilaēi kundėr ftohjes,
ēaji mund tė luajė edhe rol nė pėrforcimi e vėmendjes, bėjnė tė ditur
studiuesit e Institutit “Unilever”.



Hulumtimi i bėrė nė 30 persona tė ri dhe tė shėndetshėm ka
treguar se sasia e pėrbėrėsve bioaktiv tė pranishėm vetėm nė njė lugė
ēaji ėshtė e mjaftueshme pėr tė pėrmirėsuar vėmendjen.
Ėshtė fjala pėr L-teaninėn dhe kafeinėn tė cilėt nė kombinim rritin dukshėm pėrqendrimin dhe pėrmirėsojnė vėmendjen.
Pėr njė efekt tė tillė ėshtė e mjaftueshme 97 µg L-teanin dhe 40 µg
kafeinė, ndėrsa veprimi ėshtė mė i dukshėm 10-60 minuta pas konsumimit
tė ēajit

Hani pemė dhe perime - pėrshėndetuni nga kokėdhembja


Kokėdhembjet e shpeshta mund tė jenė simptomė e gjendjeve tė ndryshme, e po ashtu edhe pasojė e mungesės sė kaliumit.



Hani
ēdo mėngjes nga njė banane – pėrmban deri 500 mg/100 g, dhe,
pėrshėndetuni me kokėdhembje. Bizelja, qumėshti, soja, avokadoja,
brokoli, portokalli, patatja, kajsia dhe domatja, po ashtu janė burim
solid i kaliumit.
Pėrqendrimi i lartė i kaliumit gjendet dhe nė kafe (neskafe,
makiato, etj) - rreth 5% e kėtij elementi. Kjo do tė thotė se kafja e
pėrgatitur me dy luge ėshtė burim i mjaftuar i kaliumit.

Megjithatė, duhet pasur kujdes sepse nuk ka asgjė mė tė rrezikshme se ērregullimi i elektroliteve!