Te drejtat e pacientit ton

KARTA E TE DREJTAVE TE FEMIJEVE

Femija shtrohet ne spital vetem ne rastet kur kujdesi per te cilin ai ka nevoje nuk mund t’i ofrohet ne shtepi ose ne spitalin ditor (per aresye mjekesore, ekonomike apo shoqerore).

Femija ka te drejten te kete prane njerin prej prinderve ose kujdestarin e tij ligjor gjate kohes se qendrimit ne spital.

Spitali inkurajon prinderit te qendrojne prane femijeve te tyre duke ofruar te gjitha lehtesirat e mundshme te akomodimit.

Prinderit dhe femijet e tyre (sipas moshes) kane te drejte te informohen mbi semundjen dhe trajtimin ne menyre te kuptueshme dhe te pershtatshme. Cdo vendim mbi shendetin e femijes udhehiqet nga interesi me i larte i femijes duke synuar pakesimin apo zbutjen ne minimum te stresit fizik, emocional, psikologjik dhe te dhimbjes per femijen.

Cdo femije duhet te mbrohet nga cdo lloj ekzaminimi dhe trajtimi i panevojshem.
Femijet nuk duhet te shtrohen ne pavionin e te rriturve. Per te perfituar nga lojrat, kenaqesite dhe aktivitetet edukuese femijet duhet te qendrojne se bashku me femijet e tjere qe kane te njejtat nevoja te zhvillimit.

Femijet e shtruar kane te drejte te vizitohen nga te afermit e tyre, per te cilet nuk ka kufizim moshe.

Sherbimi shendetesor paresor dhe spitalor organizohen ne menyre te tille qe te sigurojne per femijet vazhdimesine e kujdesit.

Prinderit informohen mbi rregullat e jetes ne spital me qellim qe te marrin pjese aktive ne kujdesin ndaj femijes se tyre.

Prinderit dhe femijet e tyre kane te drejte per pjesemarrje ne te gjitha vendimet lidhur me kujdesin shendetesor qe i ofrohet. Per t’u bere pjese e procesit te trajtimit pa dallim dhe nenvleresim ato informohen me pare ne menyre te kuptueshme dhe te pershtateshme mbi semundjen dhe trajtimin qe u ofrohet.

Spitali u ofron femijeve nje mjedis te parashikuar posacerisht, te pajisur, te sigurte per te plotesuar jo vetem nevojat mjekesore, por edhe ato per lojra, zbavitje dhe aktivitete edukuese ne perputhje me moshen dhe gjendjen e tyre shendetesore.
Femijeve u ofrohet kujdesi nga nje personel i kualifikuar dhe me aftesi per t’ju pergjigjur nevojave fizike, emocionale, psikologjike dhe atyre te zhvillimit si te femijeve dhe te familjareve te tyre.

Gjate gjithe kohes femijet trajtohen me takt dhe me mirekuptim. Ne cdo rrethane respektohet intimiteti i femijeve.

Karta e tė drejtave tė pacientit


• Tė gjithė pacientet kanė tė drejtė tė mjekohen. Ata kanė tė drejtė pėr pėrkujdesje pėr shėndetin e tyre; ta pėrfitojnė atė sipas nevojave, si nė raste akute ashtu dhe ne raste kronike, tė shėrbimit parėsor dhe spitalor si edhe tė kujdesit nė bashkėsi, pa marre parasysh aftėsinė e tyre pėr tė paguar.

• Ēdo njeri ka tė drejtė t’i respektohet personi i tij si qenie njerėzore.

• Ēdo njeri ka tė drejtėn e vetėvendosjes.

• Ēdo njeri ka tė drejtėn e integritetit te tij fizik e mendor dhe tė sigurimit tė personit te tij.

• Ēdo njeri ka tė drejtė t’i respektohet privatėsia e tij.

• Ēdo njeri ka tė drejtė tė ketė vlerat e tij morale, kulturore dhe tė respektohen bindjet e tij fetare dhe filozofike.

• Ēdo njeri ka tė drejtė tė kėrkojė mbrojtjen e shėndetit te tij, marrjen e masave parandaluese ndaj sėmundjes, dhe kujdesin shėndetėsor, si edhe pėr tė mbajtur shėndetin e tij nė nivelin optimal tė mundshėm.

• Dhėnia e informacionit pėr shėrbimet shėndetėsore duhet tė vihet nė dispozicion pėr publikun, nė mėnyrė qe ai tė pėrfitojė gjithēka qė i intereson.

• Pacientet kanė tė drejtė tė informohen plotėsisht pėr gjendjen e tyre shėndetėsore, pėrfshi “faktet” mjekėsore pėr gjendjen e tyre, pėr procedurat mjekėsore tė propozuara, sė bashku me rreziqet e mėdha pėr pėrfitimet nga ēdo procedure, duke pėrfshire pasojat e moskurimit dhe diagnozėn, prognozėn dhe progresin e kurimit (trajtimit).

• Informimi mund t’i mbahet i fshehur pacientit vetėm nėse qėndrojnė arsye tė forta pėr tė besuar qė ky informim, pa sjelle ndonjė efekt pozitiv tė qartė, do te shkaktonte nga ana tjetėr njė dėm serioz tė rėndė pėr pacientin. Ky informim mund t’i jepet njeriut mė tė besuar tė tij.

• Informacioni duhet t’i komunikohet pacientit nė pėrshtatje me aftėsinė dhe tė kuptuarit e tij, duke hequr pėrdorimin e terminologjisė teknike tė papėrshtatshme. Nėse pacienti nuk e flet gjuhen e vendit, atėherė nevojitet pjesėmarrja e pėrkthyesit.

• Pacientėt duhet tė kenė mundėsinė tė marrin njė opinion tė dytė.

• Kur pacientet pranohen nė njė institucion shėndetėsor, ata duhet tė informohen pėr identitetin dhe statusin profesional tė personelit tė shėrbimit si edhe me ēdo rregull, me tė cilin do tė kenė tė bėjnė gjatė qėndrimit dhe kurimit tė tyre.

• Pacientet duhet tė kėrkojnė t’u jepet njė pėrmbledhje e shkruar e diagnozave tė tyre, trajtimit dhe kujdesit kur ata dalin nga institucioni shėndetėsor.

• Marrja e pėlqimit nga pacienti pėrpara ēdo ndėrhyrjeje shėndetėsore ėshtė e domosdoshme.

• Pacienti ka tė drejtė tė mos pranojė ose tė ndėrpresė Ēdo ndėrhyrje mjekėsore. Pasojat e mospranimit ose te ndėrprerjes sė ndėrhyrjes duhet t’i shpjegohen me kujdes pacientit.

• Kur njė pacient ėshtė i paafte tė shprehe dėshirėn e tij dhe kur nevojitet njė ndėrhyrje mjekėsore, tė respektohet pėlqimi i nėnkuptuar i pacientit, me pėrjashtim te rasteve kur pacienti ka deklaruar qe mė parė me shkrim qė ai do ta kundėrshtojė njė situate te tille.

• Kur ky akt kėrkon pėlqimin e pėrfaqėsuesit ligjor, edhe ndėrhyrja e propozuar duhet tė kryhet urgjentisht.

• Kur ėshtė kėrkuar pėlqimi i pėrfaqėsuesit, pacienti (i mitur ose madhor) megjithatė duhet tė marrė pjesė nė marrjen e vendimit, pėr aq sa e lejojnė mundėsitė e tij.

• Kur njė pėrfaqėsues ligjor nuk pranon te japė pėlqimin dhe mjeku ose njė kujdestar tjetėr mendon qė ndėrhyrja ėshtė nė dobi tė pacientit, atėherė vendimi duhet t’i drejtohet njė trupi gjykues ose njė forme tjetėr arbitrariteti.

• Marrja e pėlqimit te pacientit ėshtė e nevojshme pėr pjesėmarrjen e tij nė mėsime klinike dhe nė kėrkime shkencore.

• Ēdo informacion pėr gjendjen shėndetėsore tė pacientit, diagnozėn, trajtimin apo ēdo informacion tjetėr i karakterit personal, duhet tė mbahet i fshehtė edhe pas vdekjes.

• Ēdo e dhėnė e pacientit duhet tė mbrohet.

• Pacientet kanė tė drejtė tė njihen me kartelat mjekėsore dhe ēdo dokument tjetėr qe ka tė bėjė me diagnozėn e tyre, duke pasur tė drejtėn pėr tė marrė kopjen e tyre.

• Ndėrhyrjet mjekėsore mund tė kryhen vetėm nėse tregohet respekti i duhur pėr intimitetin e individit.

• Pacientet e pranuar nė institucionet shėndetėsore kanė tė drejtė tė pėrfitojnė lehtėsira fizike, tė cilat u sigurojnė intimitet, veēanėrisht gjatė nevojave personale ose kryerjes se ekzaminimit dhe kurimit.

• Pacientet kane te drejtėn e pėrfaqėsimit ne ēdo nivel te sistemit te shėrbimit shėndetėsor, pėr ēėshtje qe kanė te bėjnė me planifikimin dhe pėrmirėsimin e shėrbimeve.

• Nė rrethanat kur duhet tė bėhen nga mjekėt njė zgjedhje pėr njė trajtim tė veēante, i cili ėshtė mjaft i kufizuar, kjo zgjedhje duhet tė bazohet mbi kritere mjekėsore dhe tė bėhet pa diskriminim.

• Pacientet kanė tė drejtė tė zgjedhin e tė ndryshojnė mjekun e tyre ose njė person tjetėr tė shėrbimit ose institucionin shėndetėsor dhe kjo nė pėrshtatje me funksionimin e sistemit shėndetėsor.

• Pacientet, tė cilėt nuk kanė arsye mjekėsore pėr te qėndruar ne njė institucion shėndetėsor, kanė tė drejtė pėr njė shpjegim te plote, pėrpara se ata tė transferohen nė njė institucion tjetėr mjekėsor ose tė dėrgohen nė shtėpi. Ky transferim mund te kryhet vetėm kur institucioni tjetėr mjekėsor ka pranuar tė presė pacientin.

• Kur pacienti ėshtė nxjerre pėr nė shtėpi dhe gjendja e tij kėrkon kujdes tė mėtejshėm, shėrbimet komunitare dhe ato nė shtėpi duhet t’i vihen nė dispozicion.

• Pacientet kanė tė drejtė tė kenė mbėshtetjen e familjes, tė tė afėrmve dhe miqve gjatė trajtimit dhe kujdesit dhe tė pėrfitojnė mbėshtetjen dhe udhėheqjen shpirtėrore tė tyre gjate gjithė kohės.

• Pacientet kanė tė drejtė pėr kujdes human deri nė fund dhe tė vdesin me dinjitet.

• Ushtrimi i tė drejtave tė paraqitura nė kėtė dokument nėnkupton mėnyrat pėrkatėse pėr kėtė qellim.

• Pėrfitimi i kėtyre tė drejtave duhet tė jetė i sigurt pėr tė gjithė pa asnjė diskriminim.

• Nė ushtrimin e kėtyre tė drejtave, pacienti duhet t’u nėnshtrohet vetėm atyre kufizimeve qe janė nė pajtim me dokumentet e tė drejtave tė njeriut dhe nė pėrshtatje me procedurat e parashtruara nė ligj.

• Nėse pacienti ėshtė i paafte tė ushtroje tė drejtat e paraqitura ne kėtė dokument, kėto te drejta do te ushtrohen nga pėrfaqėsuesi i tij ligjor ose nga njė person i caktuar nga pacienti pėr kėtė qellim. Nėse ata nuk janė te caktuar, atėherė duhet tė merren masa pėr pėrfaqėsimin e kėtyre pacienteve.

• Pacientet duhet tė informohen e kėshillohen, nė mėnyre qė tė jenė nė gjendje tė ushtrojnė tė drejtat e pėrcaktuara nė kėtė dokument. Kur pacientet ndjejnė se tė drejtat e tyre nuk janė respektuar, atyre duhet t’u krijohet mundėsia tė paraqesin njė ankese, veēanėrisht pėr t’ju drejtuar gjykatės.